GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ, NỘI DUNG
VÀ PHƯƠNG PHÁP TÍNH MỘT SỐ CHỈ TIÊU
THỐNG KÊ GIÁ
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là chỉ tiêu tương đối
(tính bằng %) phản ánh xu hướng và mức độ
biến động giá cả theo thời gian của các mặt
hàng trong rổ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng đại diện.
Rổ hàng hóa, dịch vụ để tính chỉ số
giá tiêu dùng gồm các loại hàng
hóa và dịch vụ phổ biến, đại diện
cho tiêu dùng của dân cư, thường được xem
xét, cập nhật 5 năm một
lần cho phù hợp với tiêu dùng của dân cư trong mỗi
thời kỳ.
Quyền số để tính chỉ
số giá tiêu dùng là cơ cấu chi tiêu các nhóm mặt hàng trong
tổng chi tiêu của hộ gia đ́nh được tổng
hợp từ kết quả điều tra mức sống
dân cư và dùng cố định khoảng 5 năm.
Áp dụng công thức
Laspeyres b́nh quân nhân gia quyền để tính chỉ số
giá tiêu dùng :
Trong
đó:
là
chỉ số giá tiêu dùng kỳ báo cáo (t) so với kỳ gốc
cố định (0);
,
tương
ứng là giá tiêu dùng kỳ báo cáo (t) và kỳ gốc
cố định (0);
là quyền số kỳ gốc cố
định (0);
là chi tiêu dùng ở kỳ gốc cố
định (0);
n là số lượng mặt
hàng/nhóm mặt hàng.
Chỉ
số giá tiêu dùng được tính hàng tháng, theo các gốc
so sánh: năm gốc, tháng trước, cùng tháng
năm trước, tháng 12 năm trước và b́nh quân thời
kỳ cho từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương.
Chỉ số giá
vàng, chỉ số giá đô la Mỹ là chỉ tiêu
tương đối (tính bằng %) phản ánh xu hướng
và mức độ biến động giá cả theo thời
gian của mặt hàng vàng và đô la Mỹ trên thị
trường.
Giá vàng và đô la Mỹ được thu thập hàng
ngày tại các điểm bán lẻ, giá b́nh quân được
tính bằng b́nh quân giá các ngày trong tháng.
Chỉ số giá vàng và chỉ số
giá đô la Mỹ được tính theo công thức sau:
Trong đó:
là chỉ số giá vàng hoặc
đô la Mỹ tháng báo cáo (t) so với tháng trước tháng
báo cáo (t-1);
là giá b́nh quân vàng hoặc đô
la Mỹ tháng báo cáo (t);
là giá b́nh quân vàng hoặc đô la Mỹ
tháng trước tháng báo cáo (t-1).
Chỉ số giá vàng và đô la Mỹ
được tính hàng tháng, theo các gốc so sánh: năm gốc, tháng trước,
cùng tháng năm trước, tháng 12 năm trước và b́nh quân thời kỳ
cho từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương.
Giá tiêu dùng b́nh quân một số
hàng hóa và dịch vụ trên địa bàn là số tiền do người
tiêu dùng phải chi trả khi mua một đơn vị
hàng hóa hoặc dịch vụ phục vụ trực tiếp
cho đời sống hàng ngày. Giá tiêu dùng được thể
hiện bằng giá bán lẻ hàng hóa trên thị trường
hoặc giá dịch vụ phục vụ sinh hoạt và
đời sống dân cư (bao gồm cả thuế VAT).
Trong trường hợp hàng hóa và dịch vụ không có giá
niêm yết, người mua có thể mặc cả th́ giá
tiêu dùng là giá người mua thực trả sau khi thỏa
thuận với người bán.
Giá tiêu dùng b́nh quân được tính theo công thức
sau:
Trong
đó:
: Giá b́nh quân tháng
báo cáo mặt hàng i; 
Pi,j,k: Giá
điều tra mặt hàng i tại điểm j, kỳ k;
K: Số kỳ
điều tra mặt hàng i tháng báo cáo, K = 1÷3;
k: Kỳ điều
tra mặt hàng i, k = 1÷K;
M: Số điểm
điều tra mặt hàng i trong tháng báo cáo;
j: Điểm
điều tra mặt hàng i tại kỳ k tháng báo cáo, j = 1
÷M;
N: Số mẫu giá mặt hàng i
được thu thập trong tháng báo cáo,
N= M x K.
EXPLANATION OF
TERMINOLOGY, CONTENT
AND METHODOLOGY OF SOME STATISTICAL INDICATORS
ON Price
Consumer
price index (CPI) is a relative indicator
(measured by %) reflecting the tendency and change in the price level by time
series of market basket of selected representative consumer goods and services.
The basket of goods and services for measuring CPI consists of popular goods
and services which represent for the population’s consumption are revised and
updated every 5 years to be conformity with population’s consumption in each
certain period.
Weight for CPI compilation is the expenditure share for item groups in the total of the
household expenditure which is collected from results of Vietnam Household
Living Standard Survey (VHLSS) and used constantly in a 5-year period.
Weighted
geometric mean Laspeyres formula is used to compile CPI:
Where:
: CPI in the reference period
(t) compared to the constant
base period (0);
, 
: Consumer price of product i
in the reference period (t) and in the constant base period (0) respectively;
:
Weight in the constant base period (0);
: Consumer expenditure in the constant base period (0);
n: The number of items/ item groups.
CPI is computed monthly by the following comparative bases: base year, previous month, same month of the last year, last
December and periodical average for every province/ city directly under the
central government.
Gold price index and USD price index are relative indicators (measured by %) reflecting the tendency
and change in the price level of gold and USD by time series in market.
Gold and USD prices are
daily recorded at retail shops, average gold and USD price is computed as the
average of prices of days in
a month.
Formula for computing gold and USD price is as follows:
Where:
: Gold or USD price index in
the reference month (t) compared to the previous month (t-1);
: Average gold or USD price in
the reference month (t);
: Average gold or USD price in
the previous month (t-1).
Gold price index and USD
price index are computed monthly by the following comparative bases: base year, previous month, same month
of the last year, last December and periodical average for every province/ city
directly under the central government.
Average consumer price of some goods and servicesin the local area is the amount of money that consumers spend to buy a unit of
goods or service to serve for daily life. Consumer price is shown by the retail
price of goods in market or the price of services for people’s livings
(including VAT). In case that the prices of goods and services are not marked
and consumers can bargain, the consumer price is the final price of goods paid
by consumers in market after negotiation with sellers.
Formula for computing
average consumer price is as follows:
Where:
: Average price in the
reference month of item i; 
Pi,j,k:
Surveyed price of item i at place j, period k;
K: Number of survey
periods of item i in the reference month,
K = 1÷3;
k: The survey period of
item i, k = 1÷K;
M: Number of survey
places of item i in the reference month;
j: Survey place of item i
in period k in reference month,
j = 1÷M;
N: Number of samples of item i’s price collected in the
reference month, N = M x K.